Większość najnowszych przypadków miało miejsce Serbii (30) oraz w Rumunii (18). ASF pojawił się również po raz pierwszy w Bośni i Hercegowinie oraz w Chorwacji, gdzie do 7 lipca było już 23 i 22 przypadków w hodowlach trzody chlewnej. Nasze ministerstwo rolnictwa jeszcze miesiąc temu chwaliło się, że mamy tylko jeden potwierdzony przypadek w chlewni. Dzisiaj mamy ich czternaście…
Jeśli chodzi o ASF u dzików w pierwszej połowie 2023 roku zarejestrowano dotychczas 5090 przypadków. Polska w tym rankingu jest na pierwszym miejscu 1881 przypadków. To przypadek, czy może nasze służby są nieskuteczne w walce z ASF? W tym kontekście warto prześledzić działania, jakie realizują nasi sąsiedzi.
Trzyetapowy plan
Wirus ASF dotarł do Niemiec we wrześniu 2020 roku. Pierwszy potwierdzony przypadek miał miejsce w Brandenburgii. Zaraza następnie rozprzestrzeniła się również na sąsiednie landy: Meklemburgię-Pomorze Przednie i Saksonię. Przez trzy lata w Saksonii potwierdzono w sumie 2223 przypadki ASF, w Brandenburgii 3153, a w Meklemburgii-Pomorzu Przednim około 50 przypadków. Te trzy kraje związkowe sąsiadują z Polską – skąd infekcja dotarła.
We wszystkich miejscach gdzie występuje wirus ustanowiono strefy ochronne. Niemcy skupiają się również na wschodniej granicy z Polską, skąd ich zdaniem cały czas istnieje wysoka presja infekcji – pomimo wybudowania płotu ochronnego.
W Saksonii ministerstwo wprowadza trzyetapowy plan postępowania w strefach ochronnych. Pierwszy etap zakłada wystrzelanie wszystkich dzików w ciągu ośmiu tygodni. W drugim jeżeli nie zostanie osiągnięta wartość 0,2 dzika na 100 ha, do łowisk mają wejść zewnętrzne firmy, które będą wykonywać plan. W tym czasie lokalne władze mogą wprowadzić ograniczenia w dostępie do terenów leśnych i rolniczych…
Trzeci etap zakłada poszukiwanie padłych dzików w strefach ochronnych i strzelanie do migrujących osobników. Ministerstwo ma nadzieję, że jeśli zdoła zredukować dziki, to służby sanitarne ograniczą ryzyko dalszego rozprzestrzeniania się wirusa.
Nikogo z myśliwych nie powinno dziwić, że saksoński związek łowiecki jest wobec tego planu krytyczny. Ministerstwo nie uzgadniało z nim szczegółów…
ASF po czesku
U naszych południowych sąsiadów pierwszy przypadek afrykańskiego pomoru miał miejsce w Zlínie w 2017 roku. Zdołali go opanować i odzyskać status państwa wolnego od zarazy. Niestety 1 grudnia ubiegłego roku przy granicy z Polską lekarze weterynarii potwierdzili chorego dzika i wyznaczyli strefę zamkniętą o powierzchni prawie 200 kilometrów kwadratowych.
Na początku maja potwierdzono zakażenie w kolejnym obszarze. Wokół Českolipska też utworzono strefę zakażenia na obszarze około 230 kilometrów kwadratowych. W tych strefach mogą polować wyłącznie myśliwi po specjalnym szkoleniu, a każdy dzik strzelony lub znaleziony na tym obszarze musi zostać przebadany na obecność afrykańskiego pomoru świń.
Rolnicy, którzy mieli na obszarach objętych strefą ochronną przydomowe hodowle świń musieli z nich zrezygnować…
Złe wiadomości
Wirus ASF jest bardzo stabilny. Zaledwie miał kilka mutacji w ciągu ostatnich dziesięciu lat. W ze wschodu postępuje wirus o genotypie II, a na Sardynii występuje genotyp I. W ramach tych genotypów definiowane są również podtypy…
Wirus, który występował w Polsce i Czechach pięć lat temu charakteryzował się dużą śmiertelnością (do 95 procent osobników). Był zjadliwy, ale miał krótki okres inkubacji. Od wniknięcia wirusa do organizmu do pojawienia się pierwszych objawów choroby miło 6 do 9 dni. Choroba postępowała bardzo szybko.
W 2022 roku europejskie laboratoria „pogłębiły” diagnostykę laboratoryjną i wyróżniły cztery podtypy. Wszystkie występują w Niemczech i w Polsce. W południowej Saksonii oraz województwie dolnośląskim występuje podtyp IV. Ten szczególny podtyp został również potwierdzony u martwych dzików w Czechach.
To zła wiadomość, ponieważ ten podtyp ma wprawdzie niższą śmiertelność (od 65 do 75 procent), niższą zjadliwość, ale dłuższy okres inkubacji od 14 do 21 dni. Zakażone dziki są w stanie rozprzestrzenić chorobę na większy obszar…
Zaraza będzie dalej rozprzestrzeniać się po całej Europie, dlatego musimy utrzymywać populację dzików na jak najniższym poziomie oraz intensywnie poszukiwać padłych osobników. Niemcy wykorzystują do tego specjalnie wyszkolone psy, których w Polsce mamy zaledwie kilka…
Jedynym sposobem likwidacji wirusa będzie szczepionka. Z zapowiedzi wynika, że francuskie laboratoria już za niedługo będą ją miały. Twierdzą, że jest skuteczna i można ją podawać zarówno świniom w hodowlach, jak również dzikom w łowiskach.